Stel: je krijgt 280 euro per maand om van te leven: je huur, je verzekeringen, je boodschappen, je opleiding, je telefoon. Is dat mogelijk? Dit is voor veel thuisloze jongeren van 18 tot 21 jaar de realiteit.

Op je 18e ben je in Nederland volwassen. Maar niet helemaal. Het wettelijk minimumloon voor een 18-jarige is € 967 per maand, voor volwassenen is dit € 1.934. En een bijstandsuitkering voor 18-jarige is slechts € 280 per maand, voor volwassenen is dit € 1.135.

Onze samenleving gaat er, ten onrechte, vanuit dat alle ouders hun wettelijke onderhoudsplichtig nakomen. Soms zijn ouders uit beeld of kunnen niet aan hun plicht voldoen. Dus hebben veel jongvolwassenen het moeilijk en kunnen financieel in de knel komen te zitten. Het aantal wat kampt met schuldenproblematiek en financiële stress is de afgelopen jaren gestegen. Zij moeten werk en opleiding in belans houden en hebben vaker een slechte woonsituatie. Daardoor hebben ze een grotere kans op dakloosheid. In Nederland zijn er meer dan 12.500 jongeren die zich in een dergelijke situatie bevinden.

Het Bouwdepot is een interventie die deze jongvolwassenen financiële stabiliteit, ontdekkingsruimte en een lerende omgeving wil bieden. Jongvolwassenen met minder kansen ontvangen een jaar lang een onvoorwaardelijk maandelijks budget van € 1.050. Hiermee leren ze bouwen aan hun toekomst. Kernwaarden die het Bouwdepot hanteert zijn: financiële rust, onvoorwaardelijk leef- en leergeld, handelen in vertrouwen en autonomie van de jongeren. 

Als ze beginnen stellen de deelnemers een bouwplan op, met daarin hun doelstellingen voor het aankomende jaar. Gedurende en aan het eind van het jaar reflecteren ze op de doelen en passen ze deze aan. Zij worden begeleid en gecoacht door professionals van de betrokken zorg- en opvangorganisaties uit de deelnemende gemeente.

Het bouwplan is een echt persoonlijk plan. Waarin de jongvolwassenen zelf hun resultaten benoemen: schulden afbetalen, op zoek gaan naar werk, sparen voor een rijbewijs. Ook bepalen ze zelf welke grenzen ze hanteren: de ene leent geen geld uit aan vrienden; een ander legt zichzelf een maximaal bedrag op voor zijn hobby. Hierdoor geeft het Bouwplan houvast, sluit het aan bij de eigen motivatie, waardoor de kans op de resultaten groter is.

In Eindhoven hebben in 2021 30 jongvolwassenen deel mogen nemen aan deze interventie. De deelnemers hebben geleerd keuzes te maken en zichzelf beter leren kennen, bijvoorbeeld door het uitproberen van een baan of het volgen van therapie. Maar binnen een jaar alle problemen oplossen is niet mogelijk. De meeste deelnemers ervaren het Bouwdepot wel als rustgevend. En het heeft hen gemotiveerd om stappen te zetten in het leven. 

Na het jaar woont 82,6 % van de deelnemers zelfstandig, bij de start was dit 60,9%.

Na het jaar werkt 30,4% van de deelnemers voltijd, bij de start was dit 8.7%.

Na het jaar was 56,5% van de deelnemers schuldenvrij, bij de start was dit 30,4%. 

De deelnemers zijn uitermate tevreden met hun deelname aan het Bouwdepot.

Het Bouwdepot ging in februari 2020 van start in Rotterdam, Den Haag en Eindhoven, gesubsidieerd door verschillende fondsen: Stichting Doen, FNO en Fundatie Santheuvel Sobbe. Een paar maanden later maakte VWS geld vrij en het Kansfonds. En in 2023 start de gemeente Eindhoven weer met 30 jongeren een bouwproject.

Welke volwassen gemeenten volgen?

Niki Schipper