Is het goed nieuws dat het aantal kinderen wat in de bijstand opgroeit daalt?

Goed nieuws! Dat meenden tenminste diverse media begin juli 2023, toen het CBS naar buiten bracht dat een dalend aantal kinderen van de bijstand leven. Sinds 2012 zijn dat er weer minder dan 200.000. Maar of het echt goed nieuws is valt wat mij betreft nog te bezien. Want gezinnen die aan de bijstand ontsnappen, zijn niet direct zonder geldzorgen.

Vorige maand oordeelde de Commissie Sociaal Minimum dat de bijstand te weinig is. Een alleenstaande met twee kinderen mist elke maand 52 euro, bij drie kinderen is het tekort 229 euro. Twee partners in de bijstand duiken elke maand nog dieper in de min, 220 euro met één kind, en 483 euro met drie kinderen. Goed nieuws?

De commissie adviseert het kabinet om het minimumloon en de bijstand te verhogen. Dit om te voorkomen dat mensen die op het sociaal minimum leven fors geld tekortkomen. Hiervoor is 6 miljard euro extra per jaar nodig. Ook de kinderbijslag en het kindgebonden budget moeten worden verhoogd, om armoede bij kinderen te bestrijden. Maar het kabinet en minister Armoedebestrijding Carola Schouten zijn demissionair. Doen zij voor Prinsjesdag iets met het rapport? Goed nieuws?

De gevolgen, ook volgens de commissie, van te weinig geld zijn: geldstress, schulden, sociale isolatie, verminderde gezondheid en mentale problemen. Het leidt voor de samenleving tot onder meer hogere zorgkosten en gebrek aan vertrouwen in de overheid en publieke instellingen. Geldproblemen verkleinen de veerkracht van mensen om de eigen positie te verbeteren en geldstress vermindert het vermogen om verstandig met geld om te gaan. Goed nieuws? 

Het bieden van bestaanszekerheid is echt een taak van onze overheid. Door flexibilisering van de arbeidsmarkt, hardnekkigheid van kansenongelijkheid in het onderwijs, het tekort aan betaalbare woningen en gezondheidsverschillen tussen inkomensgroepen, is de bestaanszekerheid van een omvangrijke groep in het geding is, meent ook de commissie. Goed nieuws? 

Er is andere benadering nodig van het sociaal minimum en dus van de bijstand. Het idee is dat mensen die van het sociaal minimum leven, worden geprikkeld om aan het werk te gaan, omdat het minimumloon hoger is. Daarom is de bijstand vastgesteld op 70% van het minimumloon. Alleen biedt dat minimumloon heden ten dage voor velen al onvoldoende bestaanszekerheid. Daarom zou per huishouden het benodigde bedrag moeten worden vastgesteld op basis van noodzakelijke uitgaven, plus een bedrag om tegenvallers op te vangen, aldus de commissie. Goed nieuws?! 

Amsterdam doet het. Twee jaar lang krijgen 300 gezinnen in de bijstand € 150,- extra zonder dat er voorwaarden zijn. Dat is nou goed nieuws!

Niki Schipper